1. นำปลาที่จะทำปลาร้า (เป็นปลาสร้อยขาวหรือปลากระดี่ก็ได้) นำมาทำความสะอาด แล้ววางพักไว้บนตะแกรง หากเป็นปลาตัวใหญ่เอาไส้ออกให้หมดและขอดเกร็ดออก
2. เตรียมส่วนผสมหากใช้ปลาประมาณ 6 ถ้วยตวง (ประมาณเอา) ใช้ เกลือ 2 ถ้วย และข้าวคั่ว 1 ถ้วย จากนั้นก็คลุกให้เข้ากัน สังเกตุถ้าปลาได้ที่แล้วตัวเนื้อปลาจะแข็ง หากเนื้อปลายังเละอยู่ให้เติมเกลือเข้าไปอีก
3. เตรียมภาชนะใส่ปลาที่สามารถปิดได้มิดชิด กันแมลงวันลงไปได้ เช่น โหล หรือ ไห ล้างให้สะอาด แล้วใส่ปลาลงไปให้ต่ำกว่าขอบภาชนะเล็กน้อย จากนั้นใช้ผ้าปิดภาชนะให้สนิท หรือฝาโหล ควรปิดให้สนิทมิดชิด ไม่ให้อะไรลงไปได้
4. หมักจนเกลือเป็นน้ำละลายท่วมตัวปลา ใช้เวลา 5 – 8 สัปดาห์ จนปลาเป็นสีแดงก็สามารนำมาใช้งานได้แล้ว
5. หากจะนำน้ำมาทำส้มตำ กรองเอาเนื้อออก และเพื่อความสะอาดก่อนนำมาใช้ให้นำไปต้มเพื่อฆ่าเชื้อก่อน หรือใครชอบกินตัวปลา ก็ใส่ไปได้ทั้งตัวและน้ำเลยค่ะ
ปลาร้า นำไปปรุงอาหารได้หลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น หลน ทอด นึ่ง เผา ส่วนน้ำก็นำไปทำส้มตำ ปลาร้าที่นิยมใส่ลงไปในส้มตำจะมีอยู่ 3 แบบ
1. ปลาร้าต่วงหรือปลาแดกน้อย ทำจากปลาตัวเล็ก หมักกับเกลือ รสเค็มกลมกล่อม
2. ปลาร้าโหน่ง รสจืดกว่าปลาร้าต่วง โดยหมักปลากับเกลือและรำข้าว รำข้าวจะช่วยเร่งให้ปลาร้าเป็นเร็ว สีออกแดงและหอม
3. ปลาร้าขี้ปลาทู ทำจากไส้ปลาทู มีกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์ นิยมนำมาทำเป็นน้ำปลาร้าไว้ปรุงรสส้มตำ
Cr. สูตรอาหารและภาพอาหาร http://food.mthai.com/food-recipe/102458.html