พาราเซตามอล กินแก้ ปวดหัว อันตราย ซ่อนเงียบ แบบชนิดที่ คาดไม่ถึง

พารา เซตามอล หรือที่เราเรียกกันติดปากว่า ยาพารา มีอยู่หลากหลายชื่อทางการค้า ซึ่งทั้งหมดล้วนแล้วแต่มีคุณสมบัติที่เหมือนกันคือช่วยบรรเทาอาการปวด ลดไข้ โดยใช้รักษาอาการปวดได้ตั้งแต่ระดับเล็กน้อยไปจนถึงระดับปานกลาง ถือเป็นยาที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่อันตรายจากการใช้ยาพาราเซตามอลเกินขนาด อันตรายถึงชีวิตได้เช่นกัน

คุณเอ อายุ 20 ปี ป่วยเป็นไข้มา 7 วัน ทานยาลดไข้พาราเซตามอลครั้งละ 2 เม็ด ทุก 4 ชั่วโมง ทุกวัน ติดต่อกันมาตลอดทั้ง 7 วัน

เมื่อมารับการรักษาที่โรงพยาบาลพบว่า คุณเอ มีภาวะตับอักเสบจากการรับประทานยาพาราเซตามอลที่เกินขนาด ติดต่อกันเป็นเวลานาน อันเป็นภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นจากความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ซึ่งเราสามารถป้องกันได้จากการทำความเข้าใจเรื่องการใช้ยาพาราเซตามอล ดังนี้ค่ะ

การใช้ยาพาราเซตามอล ที่เกินขนาด อาจเกิดอันตรายอย่างไร?

ยา พาราเซตามอลปกติเป็นยาที่มีผลข้างเคียงน้อย หากใช้อย่างถูกต้องและเหมาะสม ปัจจุบันเราใช้ยาพาราเซตามอลกันอย่างแพร่หลายทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ บางครั้งรับประทานกันมากเกินขนาด ก็อาจเป็นอันตรายได้ ดังเช่นในข่าวทานพาราเซตามอลทั้งประปุกเพื่อการฆ่าตัวตาย ซึ่งบางรายก็แค่ต้องการเรียกร้องความสนใจ นึกว่ายาพาราเซตามอลเป็นยาสามัญประจำบ้าน ไม่ได้มีอันตรายอะไรมาก

แต่จริงๆ แล้วการทานยาพาราเซตามอลที่เกินขนาดสามารถทำให้ตับเสียการทำงานหรือตับวาย ได้ ซึ่งหากได้รับยาต้านพิษไม่ทันเวลาก็จะทำให้เสียชิวิตได้นะคะ

ยาพารา กินกี่เม็ด และระยะเวลาการใช้ยาที่เหมาะสมเท่ากับเท่าไร?

ขนาด ยาพาราเซตามอลที่เหมาะสมสำหรับเด็ก คือ 10-15 มิลลิกรัมของยา ต่อน้ำหนักตัวของเด็กหนึ่งกิโลกรัม ใช้ได้ทุก 4-6 ชั่วโมงเวลามีไข้ แต่วันหนึ่งไม่ควรเกิน 5 ครั้ง และไม่ควรทานติดต่อกันเกิน 3-5 วัน

ขนาด ยาพาราเซตามอลที่เหมาะสมสำหรับผู้ใหญ่ มีข้อแนะนำว่า ไม่ควรรับประทานเกิน 4,000 มิลลิกรัมต่อวัน ซึ่งยาพาราเซตามอล 1 เม็ด เท่ากับ 500 มิลลิกรัม ดังนั้นใน 1 วัน ไม่ควรทานเกิน 8 เม็ด

ในปัจจุบัน คณะอนุกรรมการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ประเทศไทย กำหนดให้แพทย์สั่งจ่ายยาพาราเซตามอลกับ ผู้ป่วยเพศหญิง จำนวน 1 เม็ด รับประทานมากที่สุดทุก 6 ชั่วโมง

ส่วนผู้ป่วยชายให้พิจารณาเป็นกรณีไป เนื่องจากผู้ป่วยชายบางคนที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำอาจมีโรคตับอักเสบจาก แอลกอฮอล์อยู่แล้ว จึงสามารถทานยาได้ในปริมาณที่น้อยกว่า และคณะอนุกรรมการยังให้เขียนกำกับบนฉลากยาด้วยว่า “ห้ามใช้ยาพาราเซตามอลเกินวันละ 8 เม็ด เพราะเป็นพิษต่อตับ”

ดังนั้น ที่เราเคยเห็นข้างขวดยาพาราเซตามอลระบุไว้ว่า รับประทานได้ครั้งละ 2 เม็ด ทุก 4 ถึง 6 ชั่วโมง ก็จัดว่าเป็นการใช้ยาที่มีโอกาสเกินขนาด และเป็นอันตรายต่อตับได้

 

ข้อควรระวังอื่นๆ ในการใช้ยาพาราเซตามอลคืออะไร?

ควร ระวังการทานยาพาราเซตามอลร่วมกับเครื่องดื่มที่ผสมแอลกอฮอล์ เช่น เหล้า เบียร์ ไวน์ เพราะแอลกอฮอล์เองเป็นสารที่เราทราบกันดีอยู่แล้วว่าหากได้รับในปริมาณมาก หรือต่อเนื่องกันนานๆ ก็ทำให้เกิดภาวะตับแข็ง ตับวายได้ หากไปดื่มร่วมกับทานพาราเซตามอลยิ่งจะเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะตับ อักเสบ จนตับวาย ได้เร็วและง่ายดายยิ่งขึ้นยิ่งขึ้น ดังนั้นนักดื่มทั้งหลายระวังกันให้ดีค่ะ

สุดท้ายนี้หมอขอย้ำว่าสมาชิกทุกคนในครอบครัวทั้งเด็กและผู้ใหญ่ไม่ควรทานยาพาราเซตามอลมากกว่าครั้งละ 1 เม็ด และไม่ควรทานติดต่อกันเกิน 5 วัน หากมีอาการไข้ติดต่อกันนานเกินกว่านั้น ควรไปพบคุณหมอเพื่อหาสาเหตุของไข้นะคะ

พาราเซตามอล กินแก้ ปวดหัว อันตรายซ่อนเงียบ

ขอขอบคุณข้อมูล : thesunz.com