คนเราสามารถอยู่ได้หลายวันหากขาดน้ำ
และอาหาร แต่หากเป็น “ขาดอากาศ” แล้วล่ะก็ อยู่ได้ไม่กี่นาทีเท่านั้น
สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการขาดอากาศหายใจมีอยู่หลายอย่าง
แต่สาเหตุที่เกิดขึ้นโดยปัจจุบันทันด่วน จนแทบไม่ได้เตรียมตัว คืออาหาร
หรือสิ่งแปลกปลอมติดคอ เข้าไปอุดกั้นหลอดลมนั่นเอง
เพจ Spartan Doctor จึงแนะนำวิธีช่วยเหลือคนที่อาหาร หรือมีสิ่งแปลกปลอมหลุดเข้าไปอุดหลอดลมมาฝากกันค่ะ
____________________
สิ่งแปลกปลอมติดหลอดลมเป็นหนึ่งในภาวะไม่กี่ภาวะที่ต้องช่วยเหลือภายในเวลาเป็นหลักวินาที ( โรคอื่นๆแม้แต่เส้นเลือดหัวใจตีบหรือเส้นเลือดสมองแตกยังมีเวลานำส่งโรงพยาบาลเป็นเวลาหลักนาที )
ต้องช่วยเหลือปฐมพยาบาลก่อนเท่านั้น ไม่มีการพาขึ้นรถไปรอช่วยที่โรงพยาบาลเพราะไปไม่ทันแน่นอน ( แต่ให้โทรเรียกรถโรงพยาบาลไว้รอเลยกรณีอุดตันรุนแรงหรือหมดสติ )
เรื่องนี้มีโอกาสเกิดขึ้นได้เสมอกับลูกหลานรวมทั้งผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ พวกเราทุกคนควรเรียนรู้วิธีป้องกันและแก้ไข และสอนให้ผู้ดูแลรู้วิธีด้วย
>> การป้องกันดีกว่าแก้ไข : ระวังอาหารแข็งขนาดที่อาจติดหลอดลมได้หรือเป็นก้อนกลม ลื่น ที่อาจเผลอหลุดไปโดยไม่ทันได้เคี้ยว
// รวมทั้งหมั่นดูสิ่งของและของเล่นเด็กในบ้านให้แน่ใจว่าไม่มีชิ้นส่วนขนาดเล็กที่อาจเอาเข้าปากแล้วสำลักลงไป
>> เมื่อเกิดเหตุการณ์
ข้อ 1 ภายในเวลาชั่วอึดใจ ให้ทำอย่างรวดเร็วคือ อาจลองอ้าปากส่องสำรวจให้เห็นวัตถุแปลกปลอม เพราะบางทีเป็นวัตถุเหนียวหรือใหญ่ที่ยังคาในช่องปากส่วนบนและสามารถล้วงเอาออกมาได้
>> ข้อแม้คือ : ถ้ามองไม่เห็นไม่แนะนำการล้วงควานหา เพราะบางครั้งอาจเป็นการดันให้สิ่งแปลกปลอมลงไปลึกกว่าเดิม
ถ้า "มองไม่เห็น" ไม่ควรรีรอให้เสียเวลา ไปสู่ข้อ 2 ทันที
ข้อ 2 "หัตถการเพื่อเพิ่มความดันในช่องอก"
การเขย่า , จับห้อยหัวไม่อาจทำให้สิ่งแปลกปลอมหลุดออกมาจากหลอดลมได้
ข่าวดีคือ วัตถุอุดในหลอดลมที่เป็นท่อลม เราสามารถกดจากภายนอกเพื่อเพิ่มความดันในช่องอกให้สูงขึ้นแล้วความดันในหลอดลมก็จะสูงขึ้นตามจนดันวัตถุที่อุดอยู่ให้หลุดออกมาได้
โดยแบ่งง่ายๆดังนี้ ( อ่านพร้อมดูรูปประกอบ )
- เด็กอายุน้อยกว่า 1 ขวบ : นอนหงายประคองด้วยแขนหรือหน้าตัก กดด้วยนิ้วสองนิ้วลงไปตรงๆ บริเวณกระดูกอกตรงกลาง 5 ครั้ง สลับคว่ำหน้าหันหัวลงประคองด้วยแขน และหน้าตักตบด้วยอุ้งมือกลางหลัง 5 ครั้ง
ศึกษาจากวิดีโอนี้
- เด็กอายุมากกว่า 1 ขวบ และผู้ใหญ่ที่ยังไม่หมดสติ : เข้าช่วยเหลือด้านหลัง กำมือหนึ่งมืออีกมือประคองกระตุกกดบริเวณลิ้นปี่ใต้ชายโครง ( เหนือสะดือ ) ดัน "เข้าหาตัว" และดัน "ขึ้น"
บางสถาบันให้ทำ 5 ครั้ง สลับตบกลางหลัง 5 ครั้ง แต่บางสถาบันให้กดท้องอย่างเดียวไม่ต้องตบหลัง
ทำซ้ำๆ จนกว่าวัตถุจะหลุดออกมา
ศึกษาจากวิดีโอนี้
เด็กหรือผู้ใหญ่ที่หมดสติแล้ว > เดิมให้ลองกดท้องตรงลิ้นปี่ในท่านอนหงายแต่ปัจจุบันไม่ค่อยแนะนำให้กดท้องอีก ให้เริ่มกดหน้าอกปั๊มหัวใจกู้ชีพ และเป่าปากช่วยการหายใจเลย (CPR ) โดยในระหว่างการกดหน้าอกปั๊มหัวใจ วัตถุที่ติดมีโอกาสหลุดออกมาได้
>> เรื่องแบบนี้เกิดได้ทุกวัน เมื่อไหร่ก็ได้ เรียนรู้วิธีไว้แต่วันนี้ เมื่อถึงเวลาเกิดขึ้นจริง อย่างน้อยก็มีหลักการอยู่ในใจให้ทำได้ถูกมากกว่าตอนนั้นว่างเปล่าทำอะไรไม่ถูกเลยครับ
เพจ Spartan Doctor จึงแนะนำวิธีช่วยเหลือคนที่อาหาร หรือมีสิ่งแปลกปลอมหลุดเข้าไปอุดหลอดลมมาฝากกันค่ะ
____________________
สิ่งแปลกปลอมติดหลอดลมเป็นหนึ่งในภาวะไม่กี่ภาวะที่ต้องช่วยเหลือภายในเวลาเป็นหลักวินาที ( โรคอื่นๆแม้แต่เส้นเลือดหัวใจตีบหรือเส้นเลือดสมองแตกยังมีเวลานำส่งโรงพยาบาลเป็นเวลาหลักนาที )
ต้องช่วยเหลือปฐมพยาบาลก่อนเท่านั้น ไม่มีการพาขึ้นรถไปรอช่วยที่โรงพยาบาลเพราะไปไม่ทันแน่นอน ( แต่ให้โทรเรียกรถโรงพยาบาลไว้รอเลยกรณีอุดตันรุนแรงหรือหมดสติ )
เรื่องนี้มีโอกาสเกิดขึ้นได้เสมอกับลูกหลานรวมทั้งผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ พวกเราทุกคนควรเรียนรู้วิธีป้องกันและแก้ไข และสอนให้ผู้ดูแลรู้วิธีด้วย
>> การป้องกันดีกว่าแก้ไข : ระวังอาหารแข็งขนาดที่อาจติดหลอดลมได้หรือเป็นก้อนกลม ลื่น ที่อาจเผลอหลุดไปโดยไม่ทันได้เคี้ยว
// รวมทั้งหมั่นดูสิ่งของและของเล่นเด็กในบ้านให้แน่ใจว่าไม่มีชิ้นส่วนขนาดเล็กที่อาจเอาเข้าปากแล้วสำลักลงไป
>> เมื่อเกิดเหตุการณ์
ข้อ 1 ภายในเวลาชั่วอึดใจ ให้ทำอย่างรวดเร็วคือ อาจลองอ้าปากส่องสำรวจให้เห็นวัตถุแปลกปลอม เพราะบางทีเป็นวัตถุเหนียวหรือใหญ่ที่ยังคาในช่องปากส่วนบนและสามารถล้วงเอาออกมาได้
>> ข้อแม้คือ : ถ้ามองไม่เห็นไม่แนะนำการล้วงควานหา เพราะบางครั้งอาจเป็นการดันให้สิ่งแปลกปลอมลงไปลึกกว่าเดิม
ถ้า "มองไม่เห็น" ไม่ควรรีรอให้เสียเวลา ไปสู่ข้อ 2 ทันที
ข้อ 2 "หัตถการเพื่อเพิ่มความดันในช่องอก"
การเขย่า , จับห้อยหัวไม่อาจทำให้สิ่งแปลกปลอมหลุดออกมาจากหลอดลมได้
ข่าวดีคือ วัตถุอุดในหลอดลมที่เป็นท่อลม เราสามารถกดจากภายนอกเพื่อเพิ่มความดันในช่องอกให้สูงขึ้นแล้วความดันในหลอดลมก็จะสูงขึ้นตามจนดันวัตถุที่อุดอยู่ให้หลุดออกมาได้
โดยแบ่งง่ายๆดังนี้ ( อ่านพร้อมดูรูปประกอบ )
- เด็กอายุน้อยกว่า 1 ขวบ : นอนหงายประคองด้วยแขนหรือหน้าตัก กดด้วยนิ้วสองนิ้วลงไปตรงๆ บริเวณกระดูกอกตรงกลาง 5 ครั้ง สลับคว่ำหน้าหันหัวลงประคองด้วยแขน และหน้าตักตบด้วยอุ้งมือกลางหลัง 5 ครั้ง
ศึกษาจากวิดีโอนี้
- เด็กอายุมากกว่า 1 ขวบ และผู้ใหญ่ที่ยังไม่หมดสติ : เข้าช่วยเหลือด้านหลัง กำมือหนึ่งมืออีกมือประคองกระตุกกดบริเวณลิ้นปี่ใต้ชายโครง ( เหนือสะดือ ) ดัน "เข้าหาตัว" และดัน "ขึ้น"
บางสถาบันให้ทำ 5 ครั้ง สลับตบกลางหลัง 5 ครั้ง แต่บางสถาบันให้กดท้องอย่างเดียวไม่ต้องตบหลัง
ทำซ้ำๆ จนกว่าวัตถุจะหลุดออกมา
ศึกษาจากวิดีโอนี้
เด็กหรือผู้ใหญ่ที่หมดสติแล้ว > เดิมให้ลองกดท้องตรงลิ้นปี่ในท่านอนหงายแต่ปัจจุบันไม่ค่อยแนะนำให้กดท้องอีก ให้เริ่มกดหน้าอกปั๊มหัวใจกู้ชีพ และเป่าปากช่วยการหายใจเลย (CPR ) โดยในระหว่างการกดหน้าอกปั๊มหัวใจ วัตถุที่ติดมีโอกาสหลุดออกมาได้
>> เรื่องแบบนี้เกิดได้ทุกวัน เมื่อไหร่ก็ได้ เรียนรู้วิธีไว้แต่วันนี้ เมื่อถึงเวลาเกิดขึ้นจริง อย่างน้อยก็มีหลักการอยู่ในใจให้ทำได้ถูกมากกว่าตอนนั้นว่างเปล่าทำอะไรไม่ถูกเลยครับ
ขอขอบคุณ
ภาพ :iStock